Wat als ik je vertel dat er een wereld bestaat buiten de platgetreden paden van Sauvignon Blanc en Pinot Noir? Welkom in het universum van vergeten druivenrassen. Vandaag neem ik je mee op reis langs drie exotische parels: Assyrtiko uit Griekenland, Baga uit Portugal en Blaufränkisch uit Oostenrijk. Zet je schrap, want deze druiven zijn allesbehalve mainstream.
Laten we eerlijk zijn: de wijnwereld wordt gedomineerd door een handvol druiven die zich gedragen als de Kardashians van de wijnkaart. Maar daarachter schuilt een schat aan variëteiten die ooit lokale helden waren, maar nu vooral in de schaduw leven van hun beroemdere neefjes. Waarom zouden wij, avontuurlijke drinkers, genoegen nemen met dertien-in-een-dozijn als er meer dan 10.000 verschillende druivenrassen bestaan? Tijd om de horizon te verbreden – en je smaakpapillen wakker te schudden.
Assyrtiko: de vulkanische superheld uit Santorini
Ik herinner me mijn eerste glas Assyrtiko nog als de dag van gisteren. Het was op een zonovergoten terras op Santorini (oké, het was gewoon mijn balkon in Gent, maar een mens mag dromen). De wijn was zo fris en ziltig dat ik spontaan mijn sandalen wilde aantrekken en feta op tafel wilde zetten.
Assyrtiko is dé witte druif van Griekenland, geboren op het vulkanische eiland Santorini. Wat deze druif zo bijzonder maakt? Hij overleeft moeiteloos in bloedhete, droge omstandigheden en behoudt tóch zijn knetterende zuurgraad – een zeldzaamheid voor witte druiven. Denk aan smaken van limoen, passievrucht, flint en een snufje zeezout, alsof Poseidon zelf het glas heeft gevuld.De oude, niet-geënte stokken van Santorini zijn zelfs bestand tegen phylloxera, de druifluis die de rest van Europa ooit in de vernieling hielp.
Assyrtiko-wijnen zijn strak, mineraal en hebben een bijna elektrische spanning. Ze zijn perfect bij schaal- en schelpdieren, maar ook gewoon als je op een doordeweekse donderdag zin hebt in vakantiegevoel. En geloof me, na één glas wil je nooit meer terug naar die brave Pinot Grigio.
Baga: de Portugese rebel met een tanninerug
Baga klinkt als een vergeten Pokémon, maar is in werkelijkheid de ruigste druif van Portugal. Zijn naam betekent letterlijk “puur” of “zonder menging”, maar zijn reputatie is allesbehalve eenvoudig. Jarenlang werd Baga vooral gebruikt voor bulkwijn en de iconische (lees: notoire) Mateus Rosé – een favoriet van Jimi Hendrix, naar verluidt. Maar de laatste decennia is Baga uit de as herrezen, dankzij eigenwijze wijnmakers die het potentieel zagen.
Baga groeit vooral in de Bairrada-regio, waar de klei-kalkbodems en het zeeklimaat zorgen voor een langzame rijping. Het resultaat? Wijnen met een diepe kleur, stevige tannines en een frisse zuurgraad. Baga wordt vaak de “Nebbiolo van Portugal” genoemd, omdat hij net als Barolo prachtig kan rijpen en complexiteit ontwikkelt. Verwacht aroma’s van kersen, pruimen, tabak en koffie, met een stoere bite die je niet snel vergeet.
Baga vraagt om eten. Denk: geroosterd varkensvlees, eend of zelfs gemarineerde ribben. En ja, er zijn ook sprankelende Baga-wijnen – perfect als je je vrienden wilt verrassen met iets totaal anders dan cava of prosecco.
Blaufränkisch: Oostenrijks blauw bloed met pit
Blaufränkisch. Alleen de naam al klinkt als een vergeten middeleeuwse ridder of een obscure synthpopband. Maar deze druif is de stille kracht achter enkele van de spannendste rode wijnen van Oostenrijk. Ook bekend als Lemberger of Kekfrankos, groeit Blaufränkisch vooral in Burgenland, waar hij diepe, loamy bodems verkiest en zich thuis voelt op zuidhellingen met een beetje windbescherming.
Wat kun je verwachten? Blaufränkisch-wijnen zijn intens robijnrood, met aroma’s van bosbessen, cassis en een kruidige, soms peperige toets. Ze hebben een levendige zuurgraad, matige tannines en kunnen prachtig rijpen op hout, waardoor ze extra lagen van complexiteit krijgen. Deze wijnen zijn niet alleen een feest voor de neus en mond, maar ook verrassend veelzijdig aan tafel – van pasta tot wild, alles kan.
Blaufränkisch is het bewijs dat Oostenrijk meer is dan Grüner Veltliner en Mozartpralines. Durf je het aan, dan proef je een stukje Midden-Europese geschiedenis in je glas.
Waarom jij deze druiven moet proberen
Omdat je geen wijnrobot bent. Omdat avontuur lonkt, zelfs in je glas. Omdat vergeten druivenrassen niet alleen een verhaal vertellen over terroir en traditie, maar ook over eigenzinnigheid, veerkracht en – laten we eerlijk zijn – een beetje rebellie tegen de wijnstatus quo.
Dus de volgende keer dat je in de wijnwinkel staat, sla die voorspelbare Merlot over en grijp eens naar een fles Assyrtiko, Baga of Blaufränkisch. Wie weet ontdek je je nieuwe favoriete druif – en kun je op het volgende feestje eindelijk eens iets anders zeggen dan: “Doe maar een Chardonnay.”
Proost op het onverwachte. Op vergeten druiven. Op avontuur in je glas.
Rudi D'Hauwers - 22 juni 2025
Disclaimer: dit document bevat deels AI-gegenereerde inhoud. Alle intellectuele input en redactionele controle berust bij de auteur.
Reactie plaatsen
Reacties